Muziek raakt de ziel van de mens – muziek doordringt hetgeen wat soms voor anderen is gesloten.
Gisteravond organiseerde het Concertgebouw samen met de Oekraïense pianist Anna Fedorova en de Russische cellist Maya Fridman een benefietconcert voor de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Uit de – bewust gekozen – samenwerking tussen de Oekraïense pianist en de Russische cellist ontstond er een vredesuiting: een roep tot vrede, maar tegelijkertijd een schreeuw door de pijn van de oorlog.
Er werd weinig gesproken, maar de muziekstukken van Chopin, Mozart, Szymanowski en Skoryk spraken genoeg. De muziek drong door tot mijn ziel – het stukje van mijn ziel dat soms gesloten is. Ik kon niet anders doen dan nadenken over de boodschap van de uitvoeringen gespeeld door het Koninklijk Concertgebouworkest.
Wat doet oorlog met een mens? Het veroorzaakt rouw, verdriet, pijn, woede, gemis, schuld en nog veel meer, maar soms ook niets: geen gevoel door de hoeveelheid aan gevoelens. Oorlog vernietigt alles wat een mens maakt: thuis, familie, land, bezit, liefde, vrede en nog veel meer aan de menselijkheid en de mens verweven zaken.
Naarmate de avond vorderde en mijn ziel zich aan de muziek blootstelde, dacht ik na over de boodschap van de avond en de muziek zelf. Wat er ook in het leven gebeurt, welke treurnis je ook meemaakt, hoe klein of groot die treurnis ook is, laat je hart niet verduisteren door deze treurnis.
Wat verbindt de mens in tijden van oorlog? Liefde. Er is veel wat wij in het leven kunnen rationaliseren. Immers, dat lijkt mij een goede zaak: zonder naar de feiten te kijken met een analytisch oog kunnen er (denk)fouten worden gemaakt. Echter, liefde is niet te rationaliseren. Liefde is een gevoel – een gevoel dat we niet kunnen begrijpen soms, maar wel kunnen omarmen. Dat is ook het mooie van liefde: je kunt er geen vinger op leggen.
Laat je hart niet verduisteren door de treurnis die wij nu meemaken. Laat je ziel niet verguizen door de treurnis die wij nu zien. Laat je hart niet overschaduwen door de onvrede die we zien. Laat je ziel niet stukmaken – stel je ziel bloot aan het mooie in het leven.