Rauw, puur en temperamentvol – zo zou ik de teksten van de Franse rapgroep PNL beschrijven. Echter, het gaat verder dan alleen deze beknopte beschrijving: de rapformatie legt de pijn van de straten van de Franse buitenwijken bloot.
PNL staat voor Peace N’ Lovés, oftewel Vrede en Geld. Beide onderwerpen komen veelvoudig voor in de raps van deze rapformatie, maar het is eerder het gebrek aan vrede en geld dat de boventoon voert. De rapformatie bestaat uit de twee broers Tarik en Nabil Andrieu, wier artiestennamen respectievelijk Ademo en N.O.S. zijn. De raps gaan over het leven in de Franse buitenwijken van Parijs (lees: de banlieues ). Het leven in dat soort buitenwijken – dit beperkt zich niet tot Frankrijk, maar zien wij ook in ons eigen land – wordt gekenmerkt door een gebrek aan geld, vrede en veiligheid.
De banlieues in Parijs trokken al op de middelbare school mijn aandacht. Ik weet nog goed dat ik in de vierde klas naar de Franse film Intouchables keek. In die film zien wij hoe een jonge ex-delinquent genaamd Driss, afkomstig uit de banlieues, de zorg op zich neemt voor de lichamelijk beperkte Philippe. In die film wordt vrij snel duidelijk hoe de Franse buitenwijk wordt gekenmerkt door hopeloosheid. Ik zal voor de rest niet meer over de film vertellen – hopelijk nodigt mijn herinnering u uit tot het kijken van deze film.
De jungle
De gebroeders Tarik en Nabil zijn opgegroeid in de buitenwijken gelegen in het zuiden van Parijs. Volgens de bronnen op internet zijn de broers opgegroeid zonder moeder. De aanwezigheid van de vader wordt niet vermeld. Echter, de vader van deze twee rappers was René Andrieu, een politiek activist die – net zoals zijn zoon Tarik – in de gevangenis heeft vertoefd. Dat beantwoordt gedeeltelijk de vraag of de vader aanwezig is geweest.
Het tekort aan woningen in Parijs had als gevolg dat de Franse regering de immense flats heeft gebouwd, die later een voedingsbodem vormden voor de criminaliteit, werkloosheid en andere sociaaleconomische problemen. De banlieues worden in de teksten van PNL veelvuldig le Zoo genoemd: een treffende vergelijking met de jungle, waarin chaos heerst.
De eerste keer dat ik naar een lied van PNL luisterde, was het middernacht – toevallig ook één van de laatste dagen van 2019. Ik zat op de bank en speelde op de televisie de videoclip Naha af. Al vanaf het eerste moment greep het lied mij aan.
Naha is het eerste deel van een autobiografisch vierluik. In het vierluik wordt verteld hoe drie broers uit een eenoudergezin steeds verder de criminaliteit in worden geduwd. Ademo, de oudste broer, verkoopt drugs op straat, terwijl N.O.S., middelste broer, studeert. De rivaliteit in de wijk wordt zichtbaar als Macha, de vijand van Ademo, hem berooft van al zijn drugs. Ademo wil vervolgens wraak nemen – zoete wraak het liefst. Net op het moment dat hij met een wapen in zijn hand Macha benadert, wordt hij gearresteerd door politieagenten.
In het tweede deel Onizuka wordt het contrast tussen de studerende N.O.S. en de inmiddels in de gevangenis belande Ademo minder groot: de jongere broer besluit – door een gebrek aan wegvallende inkomsten – ook drugs te dealen. ‘It’s thanks to this shit that our fam’ eats’, rapt Ademo in het eerdergenoemde Naha. Daarnaast wordt de rivaliteit tussen de broers en Macha steeds groter: geweld wordt niet geschuwd, evenmin bloed dat zal vloeien. N.O.S. wordt door Macha in zijn rug neergestoken, waardoor hij in een coma belandt. Het derde en vierde deel laat ik aan uw nieuwsgierigheid over.
Redding
Waarom ik dit schrijf? Het vierluik van PNL – maar ook de andere niet genoemde songs – maakt dat ik aan mezelf de volgende vragen stel. Wat maakt dat iemand het wel redt in de samenleving? In hoeverre speelt de wijk waarin je bent geboren en opgegroeid een rol? Is het eerder het lot of toeval dat iemand het wel of niet redt in de samenleving?
Ik heb eerder in dit stuk bewust geschreven dat de gebroeders Ademo en N.O.S. ‘de criminaliteit in worden geduwd’ – het accent ligt hierin op het woord ‘geduwd’. In het leven kunnen bepaalde omstandigheden, waar men geen grip op heeft, ertoe leiden dat verkeerde keuzes worden genomen. Dit is des te meer het geval als het jongeren betreft die zijn opgegroeid zonder een voorbeeld in hun leven. Nogmaals stel ik de vraag om die reden: wat maakt dat iemand het wel redt? Deze vraag verdient een duidelijk antwoord.